Geen verandering in lestijd bewegingsonderwijs

Wat betreft de lestijd en het aantal lessen bewegingsonderwijs op de basisschool zijn er in het schooljaar 2020/2021 geen verschillen ten opzichte van de eerdere metingen in het schooljaar 2012/2013 en 2016/2017. Eén op de drie scholen bieden groep 1 en 2 drie tot vijf lessen bewegingsonderwijs aan. In de groepen 3 t/m 8 krijgen de kinderen op drie kwart van de scholen twee lessen bewegingsonderwijs per week, vrijwel alle andere scholen geven één les per week. 

Kleine verschillen in ingeroosterde lestijd voor stedelijke en niet stedelijke gebieden

In het schooljaar van 2020/2021 zijn kleine verschillen in ingeroosterde lestijd bewegingsonderwijs voor de groepen 1 en 2 te zien tussen scholen in stedelijke en minder stedelijke gebieden. Het aantal minuten bewegingsonderwijs per week loopt voor deze groepen op van 107 minuten in zeer stedelijke gebieden naar 124 minuten in minder stedelijke gebieden. Dit verschil is niet terug te zien in het schooljaar van 2016/2017. Voor de groepen 3 t/m 8 is in beide meetjaren geen verschil te zien tussen scholen in stedelijke en minder stedelijke gebieden.

Op 13 tot 44% van de basisscholen verzorgen vakleerkrachten het bewegingsonderwijs

In schooljaar 2020/2021 werd op 44% van de basisscholen het bewegingsonderwijs in de groepen 3 t/m 8 alleen door een vakleerkracht verzorgd. Voor de groepen 1- 2 was dit 13%. Op een deel van de basisscholen wordt het bewegingsonderwijs zowel door een vakleerkracht als een groepsleerkracht verzorgd (groep 1-2: 31% en groep 3 t/m 8: 33%). Op ruim de helft van de basisscholen wordt het bewegingsonderwijs in groep 1-2 alleen door groepsleerkrachten verzorgd (56%), in de groepen 3 t/m 8 is dit het geval op 24% van de basisscholen. De inzet van vakleerkrachten is gestegen ten opzichte van 2012/13 en 2016/17.

Grote verschillen tussen regio’s bij de inzet van vakleerkrachten

In de drie grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag (plus randgemeenten) worden op alle scholen vakleerkrachten ingezet, waarvan bij 91% alleen vakleerkrachten het bewegingsonderwijs in de groepen 3 t/m 8 verzorgen. In de zuidelijke provincies (Zeeland, Noord-Brabant, Limburg) wordt op 29% van de scholen alleen een vakleerkracht ingezet in de groepen 3 t/m 8 (12%) en op 35% alleen groepsleerkrachten.

Vaker vakleerkrachten in zeer sterk stedelijk gebied

In zeer sterk stedelijk gebied werden in groep 3 t/m 8 in het schooljaar 2020/2021 vaker vakleerkrachten ingezet dan in minder stedelijke gebieden. In niet en weinig stedelijke gebieden werd bewegingsonderwijs het vaakst verzorgd door een groepsleerkracht. 

Ruim eenderde van de scholen PO primair onderwijs (primair onderwijs) met een vignet Gezonde School heeft het themacertificaat Bewegen en Sport

In 2022 waren er 1896 scholen Primair Onderwijs (PO) met een Vignet Gezonde School, dit is bijna 30% van het totaal aantal scholen PO in Nederland. Hiervan hadden 284 scholen (36%) het themacertificaat Bewegen en Sport. Dit is vergelijkbaar met 2020 en 2021.

Zes erkende beweeginterventies voor kinderen van 0 en 1 jaar

Voor kinderen van 0 en 1 jaar zijn er in totaal zes erkende beweeginterventies. Het betreft vijf interventies met het erkenningsniveau ‘goed onderbouwd’ en één interventie met het erkenningsniveau ‘goed beschreven’.

Tweederde van de erkende interventies wordt uitgevoerd binnen de kinderopvang

Ongeveer tweederde van de erkende interventies voor kinderen van 0 en 1 jaar wordt uitgevoerd binnen de kinderopvang / peuterspeelzalen. Eenderde van de  erkende interventies voor deze leeftijdsgroep verkrijgt deelnemers in specifieke buurten of wijken.

*Een interventie kan in meer dan 1 setting worden uitgevoerd. In de grafiek telt een dergelijke interventie in beide balken mee.

Veertien erkende beweeginterventies voor kinderen van 2 en 3 jaar

Voor kinderen van 2 en 3 jaar zijn er in totaal 12 erkende beweeginterventies. De meeste van deze interventies hebben het erkenningsniveau ‘goed onderbouwd’. Er is één erkende  beweeginterventie met het erkenningsniveau 'eerste aanwijzingen voor effectiviteit' voor deze leeftijdsgroep.

Ruim de helft van de erkende interventies wordt uitgevoerd binnen de kinderopvang

Ruim de helft (7) van de erkende interventies voor kinderen van 2 en 3 jaar wordt uitgevoerd binnen de kinderopvang. Twee erkende interventies voor deze leeftijdsgroep verkrijgen deelnemers via de jeugdgezondheidszorg, en ook twee in specifieke buurten of wijken.

*Een interventie kan in meer dan 1 setting worden uitgevoerd. In de grafiek telt een dergelijke interventie in beide balken mee.

37 erkende beweeginterventies voor kinderen in de basisschoolleeftijd

In totaal zijn er 37 erkende beweeginterventies voor kinderen in de basisschoolleeftijd. Bijna de helft van deze interventies heeft het erkenningsniveau ‘goed onderbouwd’ en ruim een kwart heeft het erkenningsniveau ‘goed beschreven’. Daarnaast zijn er 8 interventies met het erkenningsniveau 'eerste aanwijzingen voor effectiviteit' en 2 interventies met het erkenningsniveau 'goede aanwijzingen voor effectiviteit'.

Meeste interventies binnen onderwijs

Ruim de helft van de erkende interventies wordt uitgevoerd binnen het onderwijs. Daarnaast vinden de meeste interventies voor kinderen in de basisschoolleeftijd hun deelnemers in specifieke wijken of buurten. 

*Een interventie kan in meer dan 1 setting worden uitgevoerd. In de grafiek telt een dergelijke interventie in twee of meer balken mee.

Buurtsportcoaches ingezet op verschillende onderwerpen

In 2023 leverde 74% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het thema 'vaardig in bewegen'. Van de ondervraagde gemeenten gaf 93% aan buurtsportcoaches een bijdrage te laten leveren aan dit thema. Meer dan de helft van de ondervraagde buurtsportcoaches die aangaven zich in te zetten voor ambities van vaardig in bewegen, richt zich op het creëren van betere kansen voor kinderen om sporten en bewegen te ontdekken. Daarnaast wordt het genereren van meer aandacht voor beweging bij de jongste jeugd en meer inzet op motorische ontwikkeling en veelzijdig bewegen bij kinderen door ongeveer 1 op de 2 buurtsportcoaches aangegeven als onderdeel van hun bezigheden. Het verhogen van sportdeelname en verlagen van sportuitval bij jongeren wordt door 4 op de 10 buurtsportcoaches genoemd als bijdrage aan dit thema.

Buurtsportcoaches ingezet op verschillende onderwerpen

In 2021 leverde 75% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het thema Vaardig in Bewegen. Van zowel de ondervraagde gemeenten als de werkgevers gaf 92% aan buurtsportcoaches een bijdrage te laten leveren aan dit thema. Meer dan de helft van de ondervraagde buurtsportcoaches die aangaven zich in te zetten voor ambities van vaardig in bewegen, richten hun werkzaamheden op het organiseren en aanbieden van multisport  en het stimuleren van aandacht voor een brede ontwikkeling van de beweegvaardigheid van kinderen. Daarnaast verzorgt 60% lessen bewegingsonderwijs. Ondervraagde gemeenteambtenaren gaven aan grotendeels in te zetten op het stimuleren van aandacht voor brede ontwikkelingen, het organiseren van multisport  en lessen bewegingsonderwijs. 

Buurtsportcoaches ingezet op verschillende onderwerpen

In 2019 leverde 84% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het thema Vaardig in Bewegen. Van de ondervraagde gemeenten gaf  92% aan buurtsportcoaches een bijdrage te laten leveren aan dit thema. Meer dan de helft van de ondervraagde buurtsportcoaches richten hun werkzaamheden binnen dit thema op het organiseren en aanbieden van multisport  en het stimuleren van aandacht voor een brede ontwikkeling van de beweegvaardigheid van kinderen. Daarnaast verzorgt de helft lessen bewegingsonderwijs. Ondervraagde gemeenteambtenaren gaven aan grotendeels op dit laatste thema in te zetten.