Onderzoek en monitoring van het sport- en beweegbeleid in Nederland
(Kennis voor) nationaal en lokaal beleidDeze pagina beschrijft het huidige sport- en beweegbeleid in Nederland en hoe dit wordt gemonitord.
Het huidige sport- en beweegbeleid in Nederland
Sport- en beweegbeleid in Nederland wordt in de eerste plaats geformuleerd vanuit de directie Sport van het Ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), zoals bij het Sportakkoord II. Daarnaast werken ook andere ministeries aan de ontwikkeling van het sport- en beweegbeleid, zoals bij de City Deal Ruimte voor Lopen (BZK (Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)) en het Nationaal Toekomstbeeld Fiets en Fietsambitie 2022-2025 (IenW).
Deze en meer voorbeelden van het sport- en beweegbeleid staan beschreven in het historisch overzicht van het nationaal sportbeleid. Deze webpagina geeft een inkijkje in het Nederlandse sport- en beweegbeleid van 1940 tot nu.
Sportakkoord II
Sportakkoord II
Een voorbeeld van sport- en beweegbeleid is het Sportakkoord II, wat in 2023 is gestart: Sport versterkt. Het akkoord beschrijft drie ambities, namelijk het verstevigen van het fundament van sport, het vergroten van het bereik van sport en meer betekenis geven aan sport. Het Sportakkoord II wordt zowel op landelijk als op gemeentelijk niveau uitgevoerd. Met Sportakkoord II wordt voortgebouwd op de ervaringen die zijn opgedaan in Sportakkoord I.
Voor de uitvoering van het (herijkte) lokale sportakkoord is financiering beschikbaar via een brede Specifieke Uitkering: brede SPUK. Het doel van de SPUK is om bewegen in samenhang met verschillende leefstijlthema’s te integreren in het gemeentelijke preventiebeleid en een domeinoverstijgende aanpak te kunnen toepassen. In deze brede SPUK zijn ook de middelen voor het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) en Brede Regeling Combinatiefuncties (BRC) ondergebracht.
Actieplan Nederland Beweegt en GALA
Actieplan Nederland Beweegt en GALA
Voorbeelden van domeinoverstijgend beleid zijn het Actieplan Nederland Beweegt en het GALA. Bij het Actieplan Nederland Beweegt wordt met verschillende partijen ingezet om de juiste voorwaarden te creëren om bewegen gedurende de hele dag te stimuleren en het in beweging krijgen van Nederlanders zelf. Het Actieplan is ontwikkeld vanuit het Ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), maar tijdens de uitvoer wordt ook samengewerkt met bijvoorbeeld het Ministerie van IenW.
In het GALA worden verschillende thema’s en akkoorden aan elkaar verbonden, met als doel om een gezonde generatie te bereiken in 2040. Gemeenten ontwikkelen een lokale aanpak om aan de doelen in het GALA te werken. Het akkoord is opgesteld tussen de rijksoverheden (VWS), GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst)-en (GGD-GHOR (Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio)), zorgverzekeraars (ZN) en VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten).
De middelen voor het GALA zijn in de brede SPUK ondergebracht. Binnen de Brede Spuk is budget beschikbaar, waarvan de verwachting is dat gemeenten dat inzetten voor sporten en bewegen. De sport- en beweegsector levert zo een bijdrage aan het behalen van de doelen van het GALA.
Monitoren van het sport- en beweegbeleid
Feiten en cijfers over sport en bewegen geven belangrijke input voor beleid op zowel het nationale als het regionale en lokale niveau. Zo leveren de Kernindicatoren Sport en Bewegen een bijdrage aan de beleidsontwikkeling en is in de Sporttoekomstverkenning gekeken naar de toekomst van de sport in Nederland. Het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) is bij verschillende monitors van het sport- en beweegbeleid betrokken, zoals de evaluatie van het Actieplan Nederland Beweegt en het monitoren van het Sportakkoord II.
Voor het Sportakkoord II vervult het Mulier Instituut de monitoringstaak. Ten behoeve van de monitor is een monitorplan uitgebracht, waarin wordt beschreven op welke wijze de monitor wordt uitgevoerd. Met assistentie van het RIVM monitort het Mulier Instituut de ontwikkelingen van het Sportakkoord II aan de hand van een aantal indicatoren. Zie hiervoor de webpagina voor het monitoren van het Sportakkoord.
Lokale en regionale partijen worden aangemoedigd data in te zetten voor het ontwikkelen van lokale en regionale sportakkoorden van gemeenten. Op de webpagina monitor van het Sportakkoord staat een landkaart met informatie over de lokale sportakkoorden. Daarnaast kan een gemeente ook zelf gegevens verzamelen over sport en bewegen. Op de webpagina Lokaal beleid monitoren is hier meer informatie over te vinden.