De helft van de Nederlanders voldoet*

In 2022 voldeed 50% van de Nederlandse bevolking van 4 jaar en ouder aan het onderdeel (1) matig of zwaar intensieve inspanning en 81% aan het onderdeel (2) spier- en botversterkende activiteiten. Op deze manier voldeed 44% van de Nederlanders van 4 jaar en ouder aan de beweegrichtlijnen. Dit is minder dan in de jaren 2017 t/m 2021 en vergelijkbaar met het niveau van 2016.

Trend over tijd

Tussen 2001 en 2020 is er een licht stijgende trend te zien voor zowel het voldoen aan de matig tot zwaar intensieve activiteiten als spier- en botversterkende activiteiten.  Vanaf 2021 is er een daling te zien. In de Sport Toekomstverkenning wordt geconcludeerd dat Nederlanders in toekomst net zo actief zijn als nu en wellicht iets meer.

Kleine verschillen tussen mannen en vrouwen

Van de Nederlanders van 4 jaar en ouder voldeed in 2022 46% van de mannen en 43% van de vrouwen aan de beweegrichtlijnen . Dit verschil komt voornamelijk doordat mannen vaker voldoen aan het onderdeel matig of zwaar intensieve inspanning dan vrouwen.

Tussen 2001 en 2022 zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen klein en wisselen ze elkaar af in wie het vaakst voldoet aan de beweegrichtlijnen. Over het algemeen laten ze beide een licht stijgende trend zien tot 2020. Vanaf 2021 is er een daling te zien in het voldoen aan de beweegrichtlijnen voor zowel mannen als vrouwen. 

Kinderen voldoen het vaakst

Het percentage Nederlanders dat voldoende beweegt verschilt per leeftijdsgroep. In 2022 voldeden kinderen (4 t/m 11 jaar) het vaakst aan de beweegrichtlijnen (57%), gevolgd door 18 t/m 64-jarigen (46%). Voor ouderen (65 plussers) en jongeren (12 t/m 17 jaar) ligt dit percentage lager (respectievelijk 38% en 33%).

Over de tijd is te zien dat ouderen steeds meer zijn gaan bewegen.  Voor volwassenen is in 2021 en 2022 een daling te zien in het percentage dat voldoende beweegt ten opzichte van voorgaande jaren. Het percentage jongeren dat voldoende beweegt varieert over de tijd. Vanaf 2019 ligt dit percentage bijna 7% hoger dan het jaar daarvoor. Dit kan grotendeels verklaard worden doordat vanaf 2019 bewegingsonderwijs nagevraagd is voor jongeren^. Voor kinderen was dit al het geval.

Verschillen tussen opleidingsniveaus kleiner in 2022

Het percentage Nederlanders van 25 jaar en ouder dat voldoende beweegt neemt toe met het opleidingsniveau. In 2022 was het percentage hoogopgeleiden dat voldoet aan de beweegrichtlijnen bijna anderhalf keer zo groot als het percentage laagopgeleiden (49% versus 35%).

Van 2001 tot 2018 laten alleen de hoogopgeleiden een stijging zien. Het percentage voldoen aan de richtlijn is voor lager- en middelbaar opgeleiden tot 2018 min of meer stabiel over de tijd. Voor deze groepen is in 2019 en 2020 een lichte stijging te zien, waardoor de verschillen tussen de opleidingsniveau's zijn toegenomen. In 2021 en 2022 is het percentage voldoen aan de beweegrichtlijnen het meest gedaald voor middelbaar- en hoogopgeleiden. Hierdoor zijn de verschillen tussen de opleidingsniveau's weer kleiner geworden.

Mensen met een beperking voldoen minder vaak

In 2022 voldeden Nederlanders van 12 jaar en ouder met een lichamelijke beperking (motorisch, auditief, visueel) en/of een langdurige aandoening minder vaak aan de beweegrichtlijnen dan mensen zonder aandoening of beperking (47%). Dit percentage was het laagst bij mensen met zowel een lichamelijke beperking als een langdurige aandoening; slechts 18% voldeed. Onder mensen met alleen een lichamelijke beperking was het percentage dat voldoet aan de beweegrichtlijnen (32%) iets lager dan bij mensen met alleen een langdurige aandoening (44%). 

Voldoen aan beweegrichtlijnen verschilt naar type aandoening 

Van de Nederlanders van 18 jaar  en ouder met een langdurige aandoening voldoet 37% aan de beweegrichtlijnen, maar dit percentage verschilt naar type aandoening. Ter illustratie, in 2022 varieerde  dit percentage van 24% onder mensen met een hartaandoening tot 42% onder mensen met een darmstoornis.

Aan respondenten is van een aantal veel voorkomende  ziekten/aandoeningen gevraagd of ze deze recent (nu of in de afgelopen 12 maanden) hebben gehad. Daarnaast is van een aantal langdurige ziekten gevraagd of ze ooit in het leven zijn vastgesteld (hartinfarct, diabetes, beroerte).

Mensen met een motorische beperking voldoen het minst

In 2022 voldeden Nederlanders van 12 jaar en ouder met een visuele (27%) of een auditieve (25%) beperking vaker aan de beweegrichtlijnen dan degene met een motorische beperking (15%).

Sinds 2010 is type beperking nagevraagd. De cijfers zijn te vinden in het onderstaande Exceldocument. Over de tijd lijken alle drie de groepen een lichte stijging te vertonen in het voldoen aan de beweegrichtlijnen.

Mensen met een (zeer) slechte ervaren gezondheid voldoen het minst

In 2022 voldeden Nederlanders van 4 jaar en ouder met een zeer goede (55%) of een goede (46%) ervaren gezondheid vaker aan de beweegrichtlijnen dan degene met een die hun ervaren gezondheid 'gaat wel' (34%) of '(zeer) slecht' (19%) scoren.

De cijfers vanaf 2014 zijn te vinden in het onderstaande Exceldocument.

Mensen met psychische klachten voldoen het minst

In 2022 voldeden Nederlanders van 12 jaar en ouder met psychische klachten (35%) minder vaak aan de beweegrichtlijnen dan degene zonder psychische klachten (45%).

De cijfers vanaf 2014 zijn te vinden in het onderstaande Exceldocument.

Buitenspelen is belangrijk voor kinderen

In 2022 halen Nederlandse kinderen (4 t/m 11 jaar) hun beweging voornamelijk uit buitenspelen, thuis (gemiddeld 7 uur per week) en op school (gemiddeld ruim 6,5 uur per week). In totaal besteden kinderen gemiddeld bijna 14 uur per week aan buitenspelen. Daarnaast is sporten met gemiddeld bijna 2 uur per week belangrijk. Kinderen besteden ruim 22,5 uur per week aan beweegactiviteiten; dat is gemiddeld ruim 3 uur per dag.

Deze cijfers voor 2015-2022 zijn te vinden in onderstaand Exceldocument.

Sporten en fietsen zijn belangrijk voor jongeren

In 2022 halen Nederlandse jongeren (12 t/m 17 jaar) hun beweging voornamelijk uit sporten (gemiddeld 4,5 uur per week) en fietsen naar school en/of werk (3 uur per week). In 2001 waren dit ook de meest beoefende activiteiten door 12 t/m 17 jarigen. Wat opvalt is dat het aandeel van fietsen is afgenomen en dat van wandelen is toegenomen tussen 2001 en 2022. Gymles is in 2019 voor het eerst uitgevraagd bij deze groep.

De totale tijd per week besteed aan beweegactiviteiten is ongeveer gelijk gebleven over de jaren.  

Volwassenen zijn meer gaan wandelen en sporten in de vrije tijd

In 2022 bewogen Nederlandse volwassenen (18 t/m 64 jaar) voornamelijk op het werk (gemiddeld ruim 6 uur per week) en in de vrije tijd door te wandelen (gemiddeld ruim 3 uur per week) en te sporten (gemiddeld ruim 2,5 uur per week). In 2022 besteedden volwassenen minder tijd aan wandelen in de vrije tijd dan in 2021* (ruim 3 vs bijna 3,5 uur per week).

Ten opzichte van 2001 is het aantal uren per week besteed aan beweegactiviteiten gemiddeld met 2 uur gestegen in 2022 (17 vs 19 uur per week). Voor activiteiten op het werk gaat het om ruim 1,5 uur meer en voor wandelen in de vrije tijd en sporten om bijna 1 uur per week. In onderstaand Excelbestand zijn de cijfers van de tussenliggende jaren te vinden.

Ouderen wandelen en fietsen vooral

In 2022 haalden Nederlandse ouderen (65 jaar en ouder) hun beweging voornamelijk uit activiteiten in de vrije tijd zoals; wandelen (gemiddeld ruim 4 uur per week) en fietsen (gemiddeld ruim 2,5 uur per week). Zijn doen deze activiteiten nu meer dan in 2001. Toch besteedden ouderen in 2022 minder tijd aan wandelen in de vrije tijd dan in 2021* (ruim 4 vs bijna 5 uur per week). De gemiddelde tijd besteed aan sporten is meer dan verdubbeld , van gemiddeld 1 uur per week in 2001 naar bijna 2,5 uur per week in 2022.

Ten opzichte van 2001 is het aantal uren per week besteed door 65 plussers aan beweegactiviteiten gemiddeld met 6 uur gestegen in 2021 (11 vs 17 uur per week). Dit komt overeen met de waargenomen stijging over de tijd in het voldoen aan de beweegrichtlijnen door ouderen.

Mensen die beperkt zijn in activiteiten voldoen minder vaak

In 2021 voldeden volwassenen (18 t/m 64 jaar) minder vaak aan de beweegrichtlijnen wanneer zij vanwege de gezondheid een ernstige beperking ervaarden bij activiteiten die matige inspanning kosten (21%). Voor volwassenen die een beperking ervaren (maar niet ernstig) bij matige inspanning was dit 37%. Voor ouderen (65-plussers) was dit respectievelijk 4% en 31%. Deze percentages zijn per leeftijd voor een aantal groepen verschillend over de jaren (2015-2021), zie voor meer informatie onderstaand Exceldocument. De aantallen voor jeugdigen (4 t/m 17 jaar) met een ernstige beperking zijn te laag om cijfers voor te presenteren.

Mensen die beperkt zijn in activiteiten voldoen minder vaak

In 2021 voldeden volwassenen (18 t/m 64 jaar) die een ernstige beperking ervaarden vanwege de gezondheid bij activiteiten die men gewoonlijk doet minder vaak aan de beweegrichtlijnen (24%). Onder ouderen (65-plussers) met een ernstige beperking voldeed maar 8%. Deze percentages zijn vergelijkbaar met de cijfers van 2015, 2017 en 2019. Meer cijfers staan in onderstaand Exceldocument. De aantallen voor jeugdigen (4 t/m 17 jaar) met een ernstige beperking zijn te laag om cijfers voor te presenteren.

Wekelijkse sporters voldoen twee keer zo vaak

In 2022 voldoen wekelijkse sporters ruim twee keer zo vaak aan de beweegrichtlijnen dan mensen die niet wekelijks sporten. Tussen wekelijkse sporters en mensen die niet wekelijks sporten zijn de verschillen in het voldoen aan het onderdeel matig tot zwaar intensief bewegen het grootst. De verschillen in het onderdeel spier- en botversterkende activiteiten zijn kleiner.

Meer informatie over deze kernindicator is beschikbaar onder het thema 'sportdeelname wekelijks'.

Voldoen aan de beweegrichtlijnen is niet anders voor veel- en weinig-zitters

Nederlanders zitten gemiddeld 9,1 uur per dag. Mensen die weinig zitten (minder dan 9,1 uur per dag) voldoen net zo vaak aan de beweegrichtlijnen als mensen die veel zitten (meer dan 9,1 uur per dag). Dit geldt ook voor het onderdeel ‘Spier- en botversterkende activiteit’. Mensen die weinig zitten voldoen wel iets vaker aan het onderdeel ‘matig tot zwaar intensieve activiteit’.

Meer informatie over deze kernindicator is beschikbaar onder het thema 'zitgedrag'.

**bron: LSM-A Bewegen en Ongevallen/ Leefstijlmonitor, RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) in samenwerking met VeiligheidNL en CBS Centraal Bureau voor de Statistiek (Centraal Bureau voor de Statistiek), 2021