Verantwoording

Lidmaatschap van een sportclub is een van de vormen om een sport te beoefenen. De afgelopen twintig jaar lag het percentage van de bevolking dat lid was van een sportclub vrij constant rond de 33% (Tiessen-Raaphorst, 2015).

Verwachte ontwikkelingen

Demografische ontwikkelingen

Clublidmaatschap hangt sterk samen met sportdeelname: als de Nederlander meer gaat sporten, is de verwachting dat een deel van deze sporters dit via een sportclub zal gaan doen. De drijvende krachten zoals genoemd bij sportdeelname zullen dan ook grotendeels van invloed zijn op clublidmaatschap. Zo zullen bijvoorbeeld vergrijzing (-) en een toenemend aandeel migranten (-) leiden tot minder sportdeelname en daardoor tot minder clublidmaatschap, aangezien dit groepen zijn die over het algemeen minder sporten. Wel moet hier ook weer rekening worden gehouden met zogeheten ‘cohorteffecten’: de ouderen van de toekomst sporten wellicht meer dan de ouderen van nu. De groei in de groep ouderen zal zwaarder wegen dan het cohorteffect.

Sociaal-culturele ontwikkelingen

Net als bij sportdeelname speelt het toenemende belang van een gezonde leefstijl (+) een rol bij clublidmaatschap. Als mensen overtuigd zijn dat sporten bijdraagt aan een gezonde leefstijl, zullen meer mensen dit gaan doen en een deel van hen zal via een sportclub gaan sporten. Anderzijds kan individualisering (-) een negatieve invloed hebben op clublidmaatschap. Mensen gaan steeds meer individueel sporten of in zelfgeorganiseerde groepen (Tiessen-Raaphorst, 2015). Ook hebben mensen mogelijk steeds minder behoefte aan de verplichtingen die bij een clublidmaatschap komen kijken, zoals bardiensten. Als deze trend doorzet, zal dit een daling van het clublidmaatschap betekenen. Daarnaast zou de trend dat beleving (-) steeds belangrijker wordt  wel eens negatief kunnen uitpakken voor clublidmaatschap: mensen willen verschillenden sporten proberen, waarvan een deel buiten de club, en zullen zich minder snel voor langere tijd aan een club binden. Daar staat tegenover dat de sportclub ook juist een sociale functie kan (blijven) vervullen in een steeds individuelere samenleving. Voorwaarde is wel dat sportclubs zich aanpassen aan de vraag van de moderne sporter: lidmaatschappen moeten flexibel zijn en de kwaliteit hoog.

Technologische ontwikkelingen

De processen die zijn ingezet onder individualisering kunnen worden versterkt door het toenemend gebruik van sociale media (-). Door middel van groepsapps kunnen mensen zichzelf makkelijker organiseren en kan men kennis uitwisselen, bijvoorbeeld in de vorm van trainingsschema’s, waardoor de officiële kaders van een club minder nodig zijn.

Politieke ontwikkelingen

Tot slot spelen politieke ontwikkelingen een rol. Clublidmaatschap hangt samen met de tevredenheid met sportvoorzieningen, wat afhankelijk is van de investeringen in sportclubs door voornamelijk gemeenten. Bezuinigingen (-) (Hoekman & van den Dool, 2015) kunnen leiden tot mindere kwaliteit van de voorzieningen en tegelijkertijd meer vragen van de sporters, zowel in de vorm van contributie als vrijwilligerswerk voor de club. Dit zal een negatieve invloed hebben op clublidmaatschap. Ook is het aanpassingsvermogen van sportclubs (+) van belang: ze moeten meegaan met de wensen van de moderne sporter. Als dit niet gebeurt, is de kans groot dat leden zullen vertrekken naar andere (particuliere) aanbieders of ongeorganiseerd gaan sporten. Een belangrijke trend die nu al zichtbaar is, is de opkomst van brede clubs (clubs die andere activiteiten aanbieden naast sport) en omniverenigingen (clubs die meerdere sporten aanbieden).

Toelichting: ++ = sterke impact om trend te laten stijgen, + = impact om trend te laten stijgen, - = impact om trend te laten dalen, -- = sterke impact om trend te laten dalen, +/- = kan zowel de trend laten stijgen als dalen, = = geen invloed op de trend, maar wel op de onderliggende processen.