Sportakkoord: Duurzame infrastructuur

Het nationale sportakkoord omvat een aantal thema's. De voortgang op het thema 'Duurzame infrastructuur' wordt gemonitord aan de hand van onderstaande indicatoren:

Beweegvriendelijke omgeving
Verduurzamende maatregelen
Buurtsportcoaches

Naar het overzicht met alle sportakkoord thema's

Beweegvriendelijke omgeving

Overzicht

Cijfers over de indicator beweegvriendelijke omgeving worden hieronder gepresenteerd voor de totale Nederlandse bevolking en per gemeente. De beweegvriendelijke omgeving is ook één van de 20 kernindicatoren voor het landelijk monitoren van sport en bewegen.

Veel verschil tussen gemeenten in beweegvriendelijkheid van omgeving

De score op de kernindicator Beweegvriendelijke omgeving verschilt sterk per gemeente. De meest beweegvriendelijke gemeenten bevinden zich voornamelijk in het westen van Nederland, met name in de provincies Zuid- en Noord-Holland.

Ook in deelindicatoren grote verschillen per gemeente

In de bijdragen van de deelindicatoren aan de kernindicator zijn grote verschillen zichtbaar tussen gemeenten. Zie daarvoor onderstaande kaarten van de vier deelindicatoren per gemeente:

- Sportaccommodaties
- Sport- en speelplekken
- Recreatief groen en blauw
- Nabijheid van voorzieningen

Gerelateerde kaarten :

- Overzicht van alle kaarten over sport en bewegen

Bron: Diverse bronnen, Mulier Instituut, 2022
Methode: Zie webpagina kernindicator 'Beweegvriendelijke omgeving'
Nieuwe cijfers: 2024

Verduurzamende maatregelen

Per 1 januari 2019 is de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS) opgegaan in de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA). Deze nieuwe subsidieregeling wordt uitgevoerd door de Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen (DUS-I). De subsidieregeling helpt sportverenigingen en sportstichtingen met investeren in energiebesparing en toepassing van duurzame energie. Drie typen maatregelen worden hier gevolgd, namelijk energiebesparing, toegankelijkheid en circulariteit.

Aantal aanvragen en gehonoreerde aanvragen voor verduurzamende maatregelen

Aantal aangevraagde subsidies stabiel

In 2021 werden binnen de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) 2,473 subsidies aangevraagd. Dit was vergelijkbaar met 2020 (2,323). In 2020 en 2021 werd 90% van de aanvragen gehonoreerd, in 2019 was dit 73%.

Stijging aantal gehonoreerde subsidies

In 2021 werden binnen de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) ruim 800 subsidies toegekend voor maatregelen mbt energiebesparing, toegankelijkheid en circulariteit. Dit was vergelijkbaar met 2020. De meeste toegekende subsidies waren voor energiebesparende maatregelen.

Meeste subsidie voor energiebesparende maatregelen

Binnen de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) werd het meest subsidie aangevraagd voor energiebesparende maatregelen, bijvoorbeeld zonnepanelen, sportverlichting/ledverlichting, een warmtepomp en/of isolatie. Veel minder subsidie werd aangevraagd voor maatregelen rondom de toegankelijkheid van sportaccommodaties.

Maatregelen naar type sport

Meeste subsidie voor buitensport

Binnen de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) werd het meest subsidie aangevraagd voor buitensport. In 2021 werd meer subsidie aangevraagd voor buitensport dan in 2019 en 2020. Voor zwembaden was dit in 2021 minder dan in 2019 en 2020.

Meeste subsidie energiebesparende maatregelen voor buitensport

Binnen de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) werd voor energiebesparende maatregelen de meeste subsidie aangevraagd voor buitensport.

Meeste subsidie maatregelen toegankelijkheid voor binnensport

In 2021 werd binnen de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) het meest subsidie voor toegankelijkheidsmaatregelen aangevraagd voor binnensport. Dit was vergelijkbaar met 2020, maar meer dan in 2019. Ook voor buitensport werd in 2021 meer subsidie voor toegankelijkheidsmaatregelen aangevraagd dan in 2019 en 2020. Voor zwembaden werd in 2021 minder subsidie voor toegankelijkheidsmaatregelen aangevraagd dan in 2019 en 2020.

Meeste subsidie maatregelen circulariteit voor buitensport

In 2021 werd binnen de subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA) het meest subsidie voor circulariteitsmaatregelen aangevraagd voor buitensport. Dit is meer dan in 2020. In 2019 werd geen subsidie aangevraagd voor circulariteitsmaatregelen.

Bron: Subsidieregeling Stimulering bouw en onderhoud sportaccommodaties (BOSA). DUS-I, 2022. Bewerking: Mulier Instituut. https://www.dus-i.nl/subsidies/stimulering-bouw-en-onderhoud-sportaccommodaties.

Hieronder wordt informatie weergegeven op basis van de subsidieregeling Energiebesparing en duurzame energie sportaccommodaties (EDS). De subsidieregeling helpt sportverenigingen en sportstichtingen met investeren in energiebesparing en toepassing van duurzame energie. De subsidieregeling was van kracht in de jaren 2016 t/m 2018 en werd uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Stijging aantal aanvragers en maatregelen

In de periode 2016 t/m 2018 werd binnen de subsidieregeling Energiebesparing en Duurzame energie Sportaccommodaties (EDS) door 600-700 aanvragers subsidie aangevraagd. Elk opvolgend kalenderjaar nam het aantal aanvragers iets toe. Ook het aantal maatregelen waarvoor subsidie werd toegekend steeg langzaam per jaar, namelijk van 871 maatregelen in 2016 tot 1017 maatregelen in 2018.

Variatie per provincie

Het aantal gehonoreerde subsidies voor verduurzamende maatregelen was in de periode 2016 t/m 2018 relatief hoog in Gelderland, Noord-Brabant en Zuid-Holland. In Flevoland was het aantal gehonoreerde subsidies voor verduurzamende maatregelen relatief laag.

In totaal ging het in de periode 2016 t/m 2018 om iets minder dan 1800 unieke aanvragers en bijna 2800 maatregelen. De meeste aanvragers (90%) vroegen subsidie aan binnen 1 kalenderjaar. Iets minder dan 10% van de aanvragers vroeg subsidie aan in twee kalenderjaren. Slechts een enkeling vroeg subsidie aan in alle drie de jaren.

Bron: Subsidieregeling Energiebesparing en Duurzame energie Sportaccommodaties (EDS) RVO portaal, bewerkt door RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu).

Zonnepanelen en sportveldverlichting favoriet

In ongeveer driekwart van de gevallen werden verduurzamende maatregelen doorgevoerd in de vorm van zonnepannelen en sportveldverlichting. Wanneer binnen een kalenderjaar subsidie werd gehonoreerd voor 2 verduurzamende maatregelen (25% van de maatregelen), dan ging het in een kwart van de gevallen om deze twee typen verduurzamende maatregelen. In nog eens 25% van de gevallen ging het om de combinatie van zonnepanelen met binnenverlichting.

*Onder 'Overige maatregelen' vallen warmteterugwinning (uit douchewater), een warmtepomp, een direct gasgestookte condenserende boilor of warm water doorstroomtoestel, een warmtepompboiler, vervangen glas, isolatie (wand, vloer en/of dak), een zonnecollectorsysteem en een biomassaketel.

Aantal maatregelen naar type sport

75% van de maatregelen bij voetbal- en tennisaccommodaties

De helft van het aantal verduurzamende maatregelen werd uitgevoerd bij voetbalaccommodaties. Een kwart van de maatregelen bij tennisaccommodaties. De top 5 van sportbonden in het kader van verduurzamende maatregelen werd verder gevuld met hockeyaccommodaties (6% van de maatregelen), korfbalaccommodaties (4% van de maatregelen) en atletiekaccommodaties (3% van de maatregelen).

Inzet buurtsportcoaches

Buurtsportcoaches, combinatiefunctionarissen en cultuurcoaches maken onderdeel uit van de Brede Regeling Combinatiefuncties. Ze stimuleren sporten, bewegen en/of deelnemen aan cultuur en verbinden verschillende sectoren. In 2022 waren er in 340 (van de 344) Nederlandse gemeenten buurtsportcoaches werkzaam. In totaal gaat het om 3.509 fte. Buurtsportcoaches hebben een rol in de uitvoering van de ambities binnen de thema's van het Nationaal Sportakkoord.

Informatie over de inzet van buurtsportcoaches is afkomstig uit vier bronnen:

Een panel van buurtsportcoaches (het onderzoekspanel BRC)
Een panel van Nederlandse gemeenten (het VSG gemeentepanel)
Een panel van werkgevers van buurtsportcoaches (het onderzoekspanel werkgevers BRC)
De Monitor Brede Regeling Combinatiefuncties, waarin jaarlijks de uitrol van de regeling wordt gemonitord met input van alle aan de regeling deelnemende gemeenten

Onderstaande informatie is ook terug te vinden in de factsheet 'De inzet van buurtsportcoaches voor het nationaal sportakkoord' uit 2019 van het Mulier Instituut. Meer informatie over de inzet van buurtsportcoaches op de zes thema’s (‘deelakkoorden’) van het Nationaal Sportakkoord uit de peilingen in het voorjaar van 2021 is terug te vinden in de factsheet 'De inzet van buurtsportcoaches voor lokale sportakkoorden'. Voor 2023 zijn de thema’s van Nationaal Sportakkoord II en bijbehorende cijfers terug te vinden in de factsheet 'De rol van buurtsportcoaches in het sportakkoord II en bij onderdelen van GALA'.

Buurtsportcoaches leveren een bijdrage aan thema 'ruimte voor sport en bewegen'

In 2023 leverde 57% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het deelakkoord 'Ruimte voor sport en bewegen'. Van de ondervraagde gemeenteambtenaren gaf 65% aan buurtsportcoaches een bijdrage te laten leveren aan dit thema. De werkzaamheden van buurtsportcoaches richten zich binnen dit thema met name op de verdere versterking van een beweegvriendelijke omgeving.

Buurtsportcoaches leveren een bijdrage aan een duurzame sportinfrastructuur

In 2021 leverde 58% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het deelakkoord Duurzame Sportinfrastructuur, in 2019 was dit 60%. Van de ondervraagde gemeenteambtenaren en werkgevers gaf respectievelijk 64% en 71% aan buurtsportcoaches een bijdrage te laten leveren aan dit deelakkoord, in 2019 was dit 31% van de ondervraagde gemeenteambtenaren. De werkzaamheden van buurtsportcoaches richten zich met name op de ondersteuning van de lokale beleidsmaker omtrent beweegvriendelijke omgeving.

Bron: Mulier Instituut/VSG, VSG gemeentepanel, voorjaar 2021 en voorjaar 2023.
Mulier Instituut, panel Wij Buurtsportcoaches, voorjaar 2021 en voorjaar 2023.
Mulier Instituut, VSG werkgeverspanel, voorjaar 2021.

Methode: De methodebeschrijving is te vinden op de website van het Mulier Instituut.
Nieuwe cijfers: 2025

Ambitie deelakkoord

links