Minder sportverenigingen vitaal

In februari 2021 was 20% van de Nederlandse sportverenigingen een vitale vereniging te noemen. Vitale verenigingen zijn organisatiekrachtig en vervullen een maatschappelijke rol. 29% van de sportverenigingen kan gezien worden als kwetsbaar. Deze verenigingen hebben een minder krachtige organisatie en hebben nauwelijks oog voor een bredere maatschappelijke functie. Ten opzichte van de meting in winter 2018/2019 is het percentage vitale verenigingen lager en kwetsbare verenigingen hoger. Het coronajaar 2020 is ongetwijfeld van invloed op de cijfers uit de meting van begin 2021.
Meer informatie over vitale sportverenigingen in Nederland is beschikbaar in de vorm van een rapport en een factsheet. 

Aandeel vitale verenigingen relatief hoog in Zuid-Nederland

In februari 2021 was het aandeel vitale sportverenigingen het hoogst in Zuid-Nederland (24%). In Noord-Nederland is een lichte stijging van het aandeel vitale verenigingen te zien in februari 2021, ten opzichte van winter 2018/2019. In de andere landsdelen is er een daling.

Het aandeel vitale verenigingen lager in topkrimpgebieden

Het aandeel vitale sportverenigingen is vergelijkbaar voor topkrimpgebieden en anticipeergebieden (repectievelijk 22% en 21%).  In vergelijking met het meetmoment van winter 2018/2019 (26%) is het aandeel vitale sportverenigingen in februari 2021 lager voor gebieden zonder krimpstatus (19%). 

*Een krimpgebied is een gebied dat te maken heeft met bevolkingsdaling. Een anticipeergebied is een regio waar in de toekomst krimp wordt verwacht. De Nederlandse overheid hanteert een lijst met krimpgebieden en anticipeergebieden  welke daardoor extra aandacht krijgen (bv ontzien bij bezuinigingen).

11% van de sportverenigingen is een open sportaanbieder

In Nederland was in februari 2021 11% van de sportverenigingen een grotendeels open sportaanbieder. Sportverenigingen scoren het hoogst op de dimensies Samenwerken (35%) en Vraaggericht (32%). Ondernemingszin (11%) en een Open cultuur (8%) zijn bij verenigingen minder aan de orde. Bij de meting in de winter van 2018/2019 lagen de totale cijfers en cijfrs voor Open cultuur en Ondernemerszin iets lager.

Meer informatie over open sportaanbieders is in deze publicatie van het Mulier instituut te vinden.

Open sportaanbieders met name in Zuid-Nederland

In Nederland was in februari 2021 11% van de sportverenigingen een grotendeels open sportaanbieder. Het aandeel open sportaanbieders in West-Nederland was lager in februari 2021 in vergelijking met de peiling van winter 2018/2019.

11% van de sportverenigingen is een open sportaanbieder

In Nederland was in februari 2021 11% van de sportverenigingen een grotendeels open sportaanbieder. Er zijn geen opvallende verschillen tussen verenigingen in gebieden zonder krimpstatus en met krimpstatus.

*Een krimpgebied is een gebied dat te maken heeft met bevolkingsdaling.  Een anticipeergebied is een regio waar in de toekomst krimp wordt verwacht.  De Nederlandse overheid hanteert een lijst met krimpgebieden en anticipeergebieden .

5 op de 6 verenigingen beschikt over voldoende vrijwilligers

In februari 2021 beschikte 85% van de sportvrenigingen over voldoende vrijwilligers. Dit percentage is vergelijkbaar met het meetmoment in winter 2018/2019.

Meer informatie over beschikbaarheid van voldoende vrijwilligers bij sportvereningingen over de tijd is hier te vinden.

Verenigingen in West-Nederland het vaakst voldoende vrijwilligers 

In West-Nederland beschikte 89% van de sportverenigingen over voldoende vrijwilligers terwijl dit aandeel in Zuid-Nederland een stuk lager lag (80%). Het aandeel verenigingen met voldoende vrijwilligers ligt ten opzichte van de vorige meting in de winter van 2018/2019 hoger voor West- Nederland en lager voor Oost-Nederland.

Verenigingen in anticipeergebieden beschikken minder vaak over voldoende vrijwilligers

In februari 2021 beschikte 85% van sportverenigingen in gebieden zonder krimpstatus over voldoende vrijwillig kader. In topkrimgbieden (93%) lag het aandeel hoger in vergelijking met anticipeergebieden (75%). Dit verschil is ook te zien in meetjaar 2018. 

*Een krimpgebied is een gebied dat te maken heeft met bevolkingsdaling.  Een anticipeergebied is een regio waar in de toekomst krimp wordt verwacht. De Nederlandse overheid hanteert een lijst met krimpgebieden en anticipeergebieden.

Ruim de helft van de verenigingen werkt samen met gemeente en andere verenigingen

In februari 2021 werkte 58% van de sportverenigingen samen met de gemeente en 51% met andere sportverenigingen. Daarnaast werkte 6% van de verenigingen met sportscholen en fitnesscentra samen. Het aandeel verenigingen dat samenwerkt met andere sportverenigingen was hoger bij het meetmoment in de winter van 2018/2019. 

Ruim de helft van de verenigingen werkt samen met gemeente

In februari 2021 werkte 58% van de sportverenigingen samen met de gemeente. In Oost-Nederland lag dit percentage het hoogste met 62%. Het aandeel sportverenigingen dat samenwerkt met gemeenten lag lager in West- en Zuid-Nederland (beide 57%). 

Meer informatie over maatschappelijk orientatie van sportverenigingen is hier te vinden.

Sportverenigingen in topkrimpgebieden werken minder vaak samen met gemeente

Sportverenigingen in topkrimpgebieden werken, in vergelijking met andere gebieden, minder vaak samen met de gemeente (48%). Dit is ook terug te zien in het meetmoment van winter 2018/2019. 

*Een krimpgebied is een gebied dat te maken heeft met bevolkingsdaling.  Een anticipeergebied is een regio waar in de toekomst krimp wordt verwacht. De Nederlandse overheid hanteert een lijst met krimpgebieden en anticipeergebieden.

Buurtsportcoaches op diverse onderwerpen ingezet

In 2023 leverde 67% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het thema 'vitale sportaanbieders'. Van de ondervraagde gemeenteambtenaren gaf 84% aan dat hun buurtsportcoaches een bijdrage leveren aan dit thema. Buurtsportcoaches lijken zich binnen dit thema in vrijwel gelijke mate te richten op effectievere clubondersteuning aan sportaanbieders, versterking van de uitvoeringskracht, hogere kwaliteit van mensen in de sector en lokaal een betere match tussen vraag en aanbod.

Lokale samenwerkingen en ondersteuning van verenigingen van belang

In 2021 leverde 78% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het thema Vitale sport- en beweegaanbieders. Van de ondervraagde gemeenteambtenaren gaf  90% aan dat hun buurtsportcoaches een bijdrage leveren aan dit thema, van de ondervraagde werkgevers was dit 92%. Buurtsportcoaches richten zich met name op het verbeteren van de lokale samenwerking, ondersteuning aan verenigingen, het ontwikkelen van het sportaanbod en de ondersteuning van de organisatie van het sportaanbod.

Lokale samenwerkingen en ondersteuning van verenigingen van belang

In 2019 leverde 80% van de ondervraagde buurtsportcoaches met hun werkzaamheden een bijdrage aan de ambities van het thema Vitale sport- en beweegaanbieders. Van de ondervraagde gemeenteambtenaren gaf  87% aan dat hun buurtsportcoaches een bijdrage leveren aan dit thema. Buurtsportcoaches richten zich met name op het verbeteren van de lokale samenwerking, ondersteuning aan verenigingen, het ontwikkelen van het sportaanbod en de ondersteuning van de organisatie van het sportaanbod.