Het aandeel van de maandelijkse sporters en/of wedstrijdbezoekers van 12 jaar en ouder dat zich meestal veilig voelt op en rondom sportwedstrijden
Sporters en/of wedstrijdbezoekers zijn mensen die in ieder geval 12 keer per jaar sporten en/of maandelijks een wedstrijd bezoeken.
Bron: CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) Vrijetijdsomnibus (VTO) CBS, 2012-2018 (SCP (Sociaal Cultureel Planbureau)), 2020-2022 (Mulier Instituut)
Meetjaar: 2022
Nieuwe cijfers: 2025
Overzicht
Sportklimaat - Veilig voelen is één van de 20 kernindicatoren voor het landelijk monitoren van sport en bewegen. Voelen Nederlanders zich veilig tijdens en rondom sportwedstrijden? Op deze pagina worden de nationale cijfers gepresenteerd. Het veilig voelen tijdens en rondom sportwedstrijden wordt ook voor verschillende groepen in de bevolking beschreven.
alle kernindicatoren
Heden, verleden en toekomst
Nationaal
Veilig voelen bij sportwedstrijden toegenomen
In 2022 voelde het merendeel (82%) van de Nederlandse sporters en/of wedstrijdbezoekers van 12 jaar en ouder zich meestal veilig tijdens en rond sportwedstrijden. Tussen 2012 en 2022 is er een stijgende trend te zien in het percentage Nederlanders dat zich veilig voelt bij sportwedstrijden.
De Sport Toekomstverkenning concludeert dat het lastig is in te schatten hoe veilig het sportklimaat in de toekomst zal zijn.
Landsdeel
Kleine verschillen tussen landsdelen
In 2022 voelden sporters en/of wedstrijdbezoekers van 12 jaar en ouder woonachtig Noord-Nederland zich het meest veilig tijdens en rondom sportwedstrijden vergeleken met de andere landsdelen, maar de verschillen zijn klein. Dit beeld komt overeen met eerdere meetjaren.
Tussen 2012 en 2022 is er in alle landsdelen van Nederland een stijgende trend te zien in het veilig voelen bij sportwedstrijden onder sporters en/of wedstrijdbezoekers.
*NB: de cijfers van 2012, 2014 en 2016 zijn aangepast in 2019 vanwege een nieuwe weging. Daarnaast is in 2020 door de coronacrisis het veldwerk anders verlopen dan normaal. Hierdoor zijn er minder face-to-face interviews afgenomen. Het is onbekend of deze aanpassingen de vergelijkbaarheid met eerdere metingen hebben beïnvloed. Door een wat tegenvallende respons van de face-to-face interviews in 2022 zijn extra respondenten benaderd voor de interviews. Een en ander had tot gevolg dat het veldwerk voor een kleine groep later plaatsvond (maart-mei 2023).
Bron: CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) Vrijetijdsomnibus (VTO). 2012-2018, Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP (Sociaal Cultureel Planbureau)) in samenwerking met het CBS. De VTO-metingen van 2020-2022 zijn tot stand gekomen via een samenwerking van de Boekmanstichting (namens OCW (Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen)) en het Mulier Instituut (namens VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)) met het CBS.
Methode: Het veilig voelen van maandelijkse sporters en/of wedstrijdbezoekers rondom sportwedstrijden is nagevraagd in de VTO. De vraag over een veilig sportklimaat werd gesteld aan personen van 12 jaar en ouder die aan hebben gegeven in de afgelopen 12 maanden te hebben gesport of een sportwedstrijd of -evenement te hebben bezocht. Meer informatie over de methode is te vinden op de methode pagina van de (kern)indicatoren.
Sportklimaat - Veilig voelen voor verschillende groepen in de bevolking
Geslacht
Mannen en vrouwen voelen zich even veilig
In 2022 voelden mannelijke en vrouwelijke sporters en/of wedstrijdbezoekers van 12 jaar en ouder zich ongeveer even veilig tijdens en rond sportwedstrijden. Dit beeld is vergelijkbaar met 2018 en 2020, in de meetjaren daarvoor voelden mannen zich veiliger dan vrouwen. Het percentage vrouwen dat aangaf zich veilig te voelen bij sportwedstrijden steeg over de tijd. Dit was met name terug te zien in een stijging tussen 2016 en 2018. Voor mannen steeg het percentage geleidelijk over de tijd.
Leeftijd
55 plussers voelen zich iets minder veilig
In 2022 voelde ongeveer 85% van de 12 t/m 54 jarige sporters/wedstrijdbezoekers zich meestal veilig tijdens en rond sportwedstrijden. Voor de mensen van 55 jaar en ouder is dit ongeveer 74%.
Tussen 2012 en 2022 is er een stijgende trend te zien voor met name de leeftijdsgroepen 12 t/m 19, 20 t/m 34 en 35 t/m 54 jaar in het percentage dat zich veilig voelt bij sportwedstrijden.
Opleidingsniveau
Verschil in veilig voelen naar opleidingsniveau
In 2022 voelde 84% van de hoger opgeleide sporters / wedstrijdbezoekers zich meestal veilig tijdens en rond sportwedstrijden. Dit geldt voor 79% van de middelbaar opgeleide en 76% van de lager opgeleide Nederlanders. Dit beeld is vergelijkbaar met 2018 en 2020. In eerdere meetjaren werd geen verschil naar opleidingsniveau gevonden.
Tussen 2012 en 2022 is er een stijgende trend te zien in het percentage hoger en middelbaar opgeleiden dat zich veilig voelt bij sportwedstrijden. Voor lager opgeleiden is de trend stabiel.
Chronische aandoening/beperking
Mensen met een aandoening of beperking voelen zich minder veilig
In 2022 voelden Nederlandse sporters en/of wedstrijdbezoekers van 12 jaar en ouder met een lichamelijke beperking (motorisch, auditief, visueel) en/of een chronische aandoening zich minder veilig tijdens en rond sportwedstrijden dan mensen zonder beperking. Voor mensen met een chronische aandoening is er tussen 2012 en 2022 een stijgende trend te zien. Voor mensen met een lichamelijke beperking is het percentage dat zich veilig voelt tijdens en rondom sportwedstrijden min of meer stabiel over de tijd.
Overig
Download de overige uitsplitsingen
De kernindicator sportklimaat - veilig voelen is ook uitgesplitst naar:
- Herkomst
- Burgerlijke staat
- Huishoudsamenstelling
- Maatschappelijke arbeidspositie
- Mate van verstedelijking
- Gemeentegrootte
- Ervaren gezondheid
- Wel of geen lichamelijke beperking
- Langdurige aandoeningen of lichamelijke beperking
- Huishoudinkomen
- Landsdeel
Deze cijfers zijn te vinden in een Excelbestand dat hieronder te downloaden is.
Kernindicator Sportklimaat veilig voelen naar achtergrondkenmerken 2012-2022
Vergelijking met andere kernindicatoren
naar wangedrag
Mensen die zich wel en niet veilig voelen hebben even vaak wangedrag meegemaakt
Van de Nederlandse sporters en/of wedstrijdbezoekers van 12 jaar en ouder die rapporteerden zich veilig te voelen tijdens en rondom sportwedstrijden geeft 71% aan wangedrag in de sport te hebben meegemaakt of hier getuigen van te zijn geweest. Voor de groep die zich niet/neutraal veilig te voelen was dit 72%.
Meer informatie over de kernindicator 'Sportklimaat - Wangedrag' is hier te vinden.
Beleid
Landelijk actieplan
Het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), sportbonden, NOC*NSF (Nederlands Olympisch Comité * Nederlandse Sport Federatie) en gemeenten hebben in 2011 het actieplan ‘Naar een veiliger sportklimaat’ gelanceerd. Dit actieplan is omgezet in een aantal maatregelen en ambities binnen het programma 'Veilig Sport Klimaat (VSK)'. Het doel van dit programma is om sportplezier en gewenst gedrag te stimuleren en ongewenst gedrag te voorkomen en te bestraffen. Jaarlijks verschijnt er een rapport over de voortgang van het VSK programma. In het rapport van 2018 wordt benoemt dat het belang van een veilig sportklimaat diep is doorgedrongen in de Nederlandse sport.
Het thema veilig sportklimaat vindt navolging in het Nationaal Sportakkoord onder het thema 'positieve sportcultuur'. In dit deelakkoord staat dat op basis van het VSK programma en resultaten het besef is gegroeid dat 'een proactieve en stimulerende aanpak de positieve sportcultuur het meest duurzaam versterkt'.
Het historisch overzicht nationaal sportbeleid geeft een kijk in het Nederlandse sportbeleid van 1940 tot nu.
Meer informatie
- Zie de rapportage van het Mulier Instituut 'Veilig voelen en meemaken wangedrag in de sport 2012-2020'
- Tien oplossingen voor alledaagse sociale sportproblemen
- Lees meer over een veilig sportklimaat in de praktijk
G.C.W. Wendel-Vos (RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu))